5 tố chất mình đã rèn luyện để có sự phát triển trong nghề nghiệp hơn 10 năm qua
Mình cảm thấy biết ơn vì đã rèn luyện được những tố chất này, và mình vẫn đang tiếp tục rèn luyện chúng.
Hello, cám ơn bạn đã đọc ✨ bản tin miễn phí ✨ mỗi hai tuần một lần của Tự Học Marketing Cùng Mình. Mình chia sẻ về digital marketing, ecommerce, career tips, và các trải nghiệm trong cuộc sống ở Úc mỗi tuần. Subscribe để truy cập toàn bộ những nội dung trên newsletter nhé. ☘️
Nhiều khi ngẫm nghĩ lại hành trình của mình từ tốt nghiệp đại học năm 2013 cho đến mình hiện tại, mình không thể tin nổi là mình bây giờ lại là mình của bây giờ.
Tết năm ngoái về Việt Nam, mẹ mình với chị mình cứ nhìn nhau bảo mình là “nhìn cái Vân Anh thế mà giờ như này nhỉ?”, rồi hàng xóm nhà mình cũng bảo “nhìn cái Vân Anh ngày xưa như vậy mà bây giờ lại như này”, rồi đi gặp bạn bè, mấy đứa bạn thân mình cũng bảo “Vân Anh nha, ngày xưa chả bao giờ tao nghĩ mày bây giờ lại như này…”
Thật mình chẳng nghĩ mình lại như bây giờ…
Ngẫm sâu mình thấy là ông Trời thương mình thật. Cho mình nhìn thấy cơ hội và rèn luyện được nhiều tố chất mà mình nghĩ chúng đã định hình nên mình của bây giờ. Dưới đây là vài trong số đó:
1. Loyal (trung thành)
Loyal ở đây ý là mình trung thành với những gì mình đã thích và đã chọn. Bạn bè mình tất cả đều trải qua đủ nghề. Chỉ riêng mình là mình cứ đi theo cái mà mình cảm thấy mình có khả năng.
Kể từ sau khi ra trường mình viết lách, dịch nội dung chơi chơi, rồi tham gia các website miễn phí để viết, rồi sau đó đi làm nhân viên viết nội dung, dịch game, rồi dịch báo, rồi làm biên tập tại một trang thương mại điện tử, rồi đi làm Technical Writer, rồi Content Writer, Content Manager, rồi khi sang Úc là Freelance Writer, sau đó là Marketer… Con đường đều từ từ chỗ viết lách, dịch thuật rồi tiến tới Technical Writing, Content Marketing, sau đó là Digital Marketing cho B2B và giờ là B2C Ecommerce.
Chẳng ai bảo mình đi theo hướng viết lách cả. Chẳng ai cho mình biết nghề này có tương lai lúc đó. Lúc bạn bè ra trường đi kiếm việc ngân hàng làm (mình tốt nghiệp khoa tài chính ngân hàng) thì mình lại ở nhà cày cuốc học tiếng Anh, ôn thi IELTS và kiếm tiền sinh hoạt hàng ngày bằng nghề cộng tác viên viết báo. Mình còn nhớ hồi đó còn viết những bài như cách trị mụn bằng mật ong, mẹo chữa rạn da sau khi sinh… đến giờ folder Drive của mình vẫn còn chúng. Ngồi đọc lại mà thấy hồi xưa mình viết không chán.
Tối tối rảnh lại ngồi dịch mấy bài về phát triển bản thân, cuộc sống rồi đăng lên ReadZo hay OhayTV. Những tưởng viết cho hay, ai dè sau này đi làm ở công ty Meta lúc đó làm dịch nội dung game thôi, một lần chị sếp không hiểu sao đọc được bài của mình trên ReadZo biết mình có khả năng dịch, chị ấy nhắn tin riêng bảo mình là “em đừng đăng trên ReadZo nữa, em viết cho trang của công ty đi, chị cho em kiêm luôn mảng đó.”
Đúng là cuộc sống bất ngờ thật. Từ chỗ nhân viên dịch game quèn quèn được tách ra dịch đúng mảng mình thích lại có chuyên mục riêng trên một trang khác của công ty. Nghĩ cũng oách xà lách. 😅
Thế nên nếu bạn mà đang thích viết hay thích bất cứ cái gì mà chưa thấy “tiền đâu” thì đừng có nghĩ nhiều. Cứ theo đuổi à, phải thực sự thích cái bạn muốn và cứ nỗ lực rèn luyện rồi cơ hội sẽ “gõ cửa” nhà bạn sớm à, có khi mai mốt chứ chẳng chơi.
2. Persistent (kiên nhẫn)
Chồng mình học cùng lớp đại học với mình. Lắm khi mình hỏi ngày xưa tại sao lại để ý tới tui vậy, bạn ấy đều bảo là vì thấy mình kiên trì thật. Bạn bè mình đều nói mình kiên trì. Mình cũng công nhận là mình kiên trì.
Mình không dễ bỏ cuộc. Một khi mình đã nhìn thấy cơ hội là mình cứ thẳng tiến, thử hết cách này cách kia, với tư tưởng được thì được không thì thôi, nhưng đã có cơ hội là cứ phải hết mình. Mình mất gần hai năm mới có được tấm vé đi du học Úc. Hỏi agent nào cũng bảo hồ sơ của mình không thoả mãn điều kiện tài chính, hoặc là chấp nhận bỏ cuộc hoặc là chấp nhận mình đi trước chồng mình đi sau. Nhưng mình không muốn vậy, đã đi là nắm tay nhau cùng đi. Ngày đi làm tối về nghĩ cách mò hết chỗ này chỗ kia, cuối cùng một ngày ông Trời cũng cho mình đọc được bài của một chị có cùng hoàn cảnh như mình. Mình đánh bạo email chị ấy, chị ấy giới thiệu đến agent ngày xưa giúp chị và thế là bọn mình tìm ra giải pháp.
Rồi đến lúc sang nước Úc này cũng vậy. Mình xác định là không muốn đi làm bên ngoài vì sợ ảnh hưởng việc học. Do vậy cách duy nhất để giúp chồng mình kiếm tiền là mình phải làm freelance. Mình tự mày mò cách tìm kiếm khách hàng, cách xây dựng portfolio, guest post, cold pitch, xây dựng LinkedIn, người ta làm gì mình thử nghiệm theo. Ngày học đêm cày freelance. Mình tạo danh sách 100 công ty mình mơ ước được viết cho rồi tìm email address của Marketing Director, Content Manager, Head of Content… tại đó. Gửi đi khoảng 700 email mới có được khách hàng đầu tiên và được trả 600 USD cho một bài. Mừng rớt nước mắt. Rồi từ đó mình có khách hàng thường xuyên. Vừa viết cho khách hàng, vừa luyện kỹ năng viết, vừa học thêm về Marketing. Mình lớn lên trong nghề tự bao giờ chẳng nhận ra.
Đợt vừa rồi mình phải thi chứng chỉ tiếng Anh PTE ở bên Úc này để làm hồ sơ xin định cư. Mình phải đạt ít nhất 79/90 cho 4 kỹ năng nghe nói đọc viết. Lần đầu mình đạt 81/90, nhưng bị trượt phần nghe, dù điểm Reading, Listening, và Speaking cao. Lần hai thi sau đó hai tuần chỉ đạt 77/90, bị trượt Listening và Speaking do gặp cái mic bị hỏng mà supervisor không cho đổi. Mình không nản chí, book lần 3 sau đó 2 tháng và lên chiến lược thi lại. Cách đây hai tuần mình đã thi và đạt 89/90, 4 kỹ năng đều gần max. Nếu không có sự kiên trì thì mình đã bỏ cuộc, nhưng tạ ơn ông Trời đã cho mình cái tính khí kiên trì đến vậy.
3. Honest (thành thật)
Mình luôn nghĩ rằng chân thành, trung thực và thẳng thắn sẽ luôn mang lại điều tốt đẹp. Do vậy, mình luôn cố gắng rèn luyện những phẩm chất này.
Khi mình đi phỏng vấn ở Beeketing cho vị trí Senior Content Writer về mảng ecommerce vào tháng 12 năm 2018, mình không biết gì về ecommerce cả. Chẳng biết nó là gì luôn. Bạn HR bên đó thấy profile mình làm cho Cốc Cốc và bạn ý cũng từng làm cho Cốc Cốc nên liên hệ với mình, bảo mình đi phỏng vấn thử vì bạn ấy nghĩ mình phù hợp (mình không hiểu sao bạn ý nghĩ mình phù hợp luôn, lạ thật).
Khi đến phỏng vấn, chị Phương Anh là COO bên đó hỏi mình có biết gì về ecommerce không, mình trả lời “em không ạ.” Chị ý hỏi mình biết nhiều về Marketing không, mình trả lời, “em không biết nhiều lắm ngoài những kiến thức cơ bản hồi học đại học.” Chị cho mình một câu đố liên quan đến toán học, tài chính, mình bảo chị là “em xin lỗi chị em không biết câu trả lời vì em khá là kém về toán học.” Sau cùng chị hỏi mình vì sao mình nghĩ chị nên tuyển mình, mình bảo nôm na là “tuy em không có kinh nghiệm về Marketing và qua các câu trả lời không thể hiện sự tiềm năng, nhưng em rất cố gắng. Chỉ cần chị cho em hướng dẫn, em sẽ kiên trì rèn luyện, học hỏi và hoàn thành chúng.”
Trên đường phỏng vấn về mình khóc nức nở. Bởi vì quá thất vọng vào bản thân. Tự trách mình không biết gì, không biết thân biết phận lại còn đi phỏng vấn. Xác định là trượt thẳng cẳng rồi.
Hôm sau bạn HR bên đó nhắn tin bảo mình chị Fank muốn gửi cậu bài test về Marketing Strategy. Mình nhắn tin lại bạn ấy là “tớ không dám nhận vì tớ nghĩ mình sẽ không đáp ứng được kỳ vọng của chị ấy.” Khoảng 30 phút sau, bạn HR quay lại bảo chị Fank muốn cậu đi làm ở công ty, offer lương cậu là 25 triệu, bao giờ cậu đi làm được? (Tin nổi không?). Sau hai tháng làm việc ở công ty mình được lên làm Content Manager.
Thật cuộc đời với mình kỳ diệu thật.
Mình cứ luôn muốn hỏi lý do vì sao chị Fank lại tuyển mình. Bao lần muốn hỏi mà không dám hỏi. Một lần khi cả team đang ngồi chơi với nhau, mình mới đánh bạo hỏi chị ấy, “sao chị Fank lại quyết định tuyển em thế, hôm phỏng vấn về em khóc nức nở vì quá thất vọng về bản thân.” Chị ấy bảo là “vì chị nhìn thấy em giống chị, nhiều năng lượng, và chị thích sự trung thực của em.”
Với công ty hiện tại Bohemian Traders, mình cũng luôn trung thực. Cái gì có hiệu quả mình sẽ nói, cái gì không, tiềm năng rủi ro mình cũng nói thẳng với dữ liệu/insight backup. Mình không có che giấu hay là sợ sếp nghĩ này nghĩ kia. Thành ra mình cảm nhận hai sếp rất tin tưởng mình và luôn chia sẻ cho mình những quyết định họ đưa ra. Nó cũng là động lực để mình luôn cố gắng.
4. Proactive (Siêu chủ động)
Mình không nhớ rõ mình rèn được cái này từ bao giờ. Chỉ biết là nó đã gắn chặt với mình.
Hồi mới bước vào Beeketing, mình muốn được học thêm nhiều về Content từ các bạn đồng nghiệp. Mình để ý thấy Diệp là bạn Content Manager hồi đó rất giỏi. Thế là mình chủ động nhắn tin hỏi Diệp kinh nghiệm. Mình theo bạn ấy đến phòng ăn rồi xuống cả nhà xe, tranh thủ hỏi bạn ấy mọi thứ về content vì bạn ấy rất bận, không có thời gian riêng cho mình. Chắc Diệp thấy mình “tội nghiệp” quá nên chia sẻ với mình đủ thứ. Mình cứ lẽo đẽo theo em ấy như thế đó. Mình muốn học hỏi, phát triển bản thân, mình chẳng ngại. Sau này, Diệp bảo với mấy em mới vào làm là “các em cứ học chị Vân Anh, chị ấy rất ham học hỏi và chủ động học chứ không thụ động.” Thấy cũng vui ;)))
Rồi khi mình làm với các ecommerce brand, mình luôn để ý và theo dõi mọi hoạt động Marketing của các công ty. Chỗ nào mà mình cảm thấy có vẻ chưa hiệu quả mặc dù không phải là phạm trù mình kiểm soát, mình vẫn note lại. Sau đó, làm một cái bản report đề xuất với sếp, bảo là tui để ý thấy cái này cái kia, và tui có vài ý tưởng giúp tối ưu chi phí/hiệu quả, sếp có thể xem thử. Hồi đầu hơi ngại vì sợ mình “lấn sân” quá, lại không biết họ là Tây thì có thích vậy không. Nhưng mình cứ tiến tới vì mình chắc chắn là chúng có lợi cho công ty. Không ngờ sếp đón nhận kịch liệt, giao cho mình kiểm soát mấy mảng đó luôn và bảo mình có idea gì cứ mạnh dạn đề xuất.
Bây giờ khác ngày xưa, nếu mà mình chủ thụ động, bị động chờ thời, chờ người ta bảo mình làm gì mình làm nấy thì mãi vẫn không thể nào lên level được, chưa kể còn dễ bị mất cơ hội. Thế nên, mình nghĩ rèn luyện được sự proactive trong mọi việc với một sự chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng sẽ là điểm khác biệt cho một người.
5. Positive (tích cực)
Mình nghĩ mình là người sống khá tích cực. Một trong những điều mà giúp mình rèn luyện được tinh thần này đó là mình dừng đọc các tin tức chính trị, giật gân, người nổi tiếng, scandal… nói chung là tin tức hàng ngày được khoảng hơn 4 năm rồi, khoảng tầm đó. Mình không nhớ rõ vì sao mình làm vậy, chỉ là hình như mình đọc được bài của một người viết vì sao họ dừng đọc tin tức và cuộc sống họ thay đổi ra sao. Mình thử làm theo rồi không ngờ mình đã rèn luyện được nó.
Chính xác là vậy đó, mình không đọc bất cứ điều gì cả. Nhiều lần đi gặp gỡ bạn bè, họ cứ nói tin này tin kia rồi họ hoảng hốt lo lắng. Nhìn thấy mình cứ dửng dưng, lơ tơ mơ không hiểu gì, họ bảo là mình không biết à, mình bảo không, không biết gì cả.
Rồi cả mùa Covid hơn 2 năm ròng, mọi người bên này xung quanh nhà mình sợ hãi đủ thứ, rồi sinh ra tinh thần chán nản, mình vẫn phơi phới focus cho việc freelance và học tập. Kết quả đều tốt đẹp. Họ nhìn mình cứ nghĩ mình “vô tâm” này kia, nhưng thực ra chỉ là mình giữ bản thân khỏi tin tức để cho tâm trí tích cực, tập trung làm việc, học tập, tạo ra giá trị, tài chính giúp đỡ gia đình và những người khác. Mình không chủ động đọc tin tức không phải là mình không quan tâm tới những người xung quanh. Mình hoàn toàn ý thức được cuộc sống có nhiều cái thăng trầm, có lúc này lúc kia, và bây giờ bên ngoài có nhiều xáo trộn. Bản thân mình không làm gì được, chi bằng cứ nỗ lực với những cái hiện tại và giúp đỡ người khác trong khả năng. Còn suốt ngày chỉ đọc tin tiêu cực rồi để chúng ám ảnh hay bàn tán về nó thì có ích gì đâu, chưa kể còn lãng phí thời gian và năng lượng.
Hy vọng vài tâm sự cỏn con này sẽ có ích cho bạn nào đó. Mình ghi ra cũng là một lần nhắc nhở bản thân mình cố gắng rèn luyện nhiều hơn nữa.
Cám ơn bạn đã đọc nhé. ❤️