Boost Corner #2: Marketer cần phải học "ngôn ngữ tài chính"

Đây là Skill sẽ giúp bạn vượt lên trên các “Average Marketer”.

Disclaimer: Bài viết này chỉ áp dụng cho Marketer đang làm việc ở “For Profit Company”, không áp dụng cho các bạn đang làm việc ở các tổ chức hay dự án phi lợi nhuận.

Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao các ý tưởng của mình thường xuyên bị sếp phản đối? Và khi bị sếp phản đối, bạn sẽ làm gì? Bạn sẽ nói gì?

“Sếp chẳng hiểu gì về Marketing. Muốn bán được hàng mà có chịu đầu tư gì đâu.”

“Sếp cứ muốn nhân viên phải làm đủ mọi cách để bán được hàng nhưng đến lúc đưa ra ý tưởng thì lại phản đối!”

“Làm ở đây chẳng có cơ hội phát triển gì, chẳng đi đến đâu, idea thì toàn bị dìm xuống.”

“Mông lung thật, làm mãi ở đây mà không thấy sự tiến triển, chắc phải nhảy sớm.”

“Bên công ty đó đầu tư Marketing gớm thật, triển khai ý tưởng mới liên tục, nhìn cái nào cũng hoành tráng. Công ty mình thì sếp bủn xỉn, không bao giờ chịu chi.”

“Bọn em làm sáng tạo chứ có phải là máy in tiền đâu mà mỗi lần đưa ra ý tưởng, sếp lại hỏi tiềm năng kiếm được bao tiền…”

“Em cảm thấy không cùng tần số với sếp. Em chỉ muốn tập trung vào Marketing thôi, nhưng ở đây thì không được phát triển.”

“Công ty này kìm hãm sự sáng tạo của em, em phải đi!”

Khuôn mẫu chung của những phản ứng trên: là phàn nàn, là không hài lòng với sếp, là bức bách khó chịu, là cảm thấy mất động lực, là chán nản, là so sánh với các công ty khác hay bạn bè cùng làm Marketing, là nghĩ tới nhảy việc….

Mình cũng nhìn ra một khuôn mẫu khác: Không đặt mình vào vị trí của sếp và chỉ nghĩ về khía cạnh Marketing mà thôi. Sếp không đồng ý với ý tưởng vì sếp không hiểu Marketing và/hoặc vì sếp ki bo.

Mình không phải bịa chuyện. Mình không phải nói mà không có cơ sở. Mình đã nghe và chứng kiến nhiều tình huống một Marketer — kể cả nhiều năm kinh nghiệm — khi đề xuất ý tưởng bị sếp “say no”, bước ra khỏi phòng đầy sự phật ý. Một thời gian thì nhảy việc và đi tìm môi trường mới nơi mà “khả năng của tôi được thừa nhận.”

Nếu nhìn nhận một cách thực tế và thẳng thắn nhất, có phải vì sếp không thừa nhận khả năng của bạn đó không? Không phải.

Có một nguyên nhân sâu xa khác. Phần lớn, đây cũng chính là nguyên nhân dẫn tới các phản ứng cho các tình huống mình dẫn ra đầu bài. Và mình dám chắc rất rất nhiều Marketer hiện nay đều mắc phải:

Marketer không hiểu gì về Business Finance (tài chính doanh nghiệp). Hay nói cách khác, không biết “nói ngôn ngữ tài chính”.

Okay, trước khi bạn tìm cách tranh luận với mình rằng Marketing tách biệt với Finance hay em không có năng khiếu về con số này kia thì kiềm chế chút và nghĩ về cái dưới đây:

1. Mục tiêu của một Business là gì?

Là để kiếm tiền và có lợi nhuận phải không? Chắc chắn như vậy chứ còn gì nữa.

Kể cả doanh nghiệp For Profit vì mục đích xã hội. Họ vẫn phải có lợi nhuận, phải “survive” rồi mới làm lợi ích xã hội được. Survive rồi họ cũng phải “thrive” thì mới tiếp tục duy trì được các hoạt động xã hội. Không có tiền, không có lợi nhuận thì lấy gì ra để mà phục vụ cộng đồng? Be real!!!

2. Business làm Marketing và đủ các hoạt động khác để làm gì?

Dù gián tiếp hay trực tiếp, dù sau cùng hay trước mắt, mục tiêu đều cũng là để kiếm tiền và có lợi nhuận.

3. Họ thuê CEO, CFO, Marketing Manager… về để làm gì?

Là để giúp họ tăng trưởng và hoạt động có lợi nhuận.

4. Họ thuê Marketer như bạn về làm gì?

Là để làm Marketing phải không? Làm Marketing để làm gì? Quay lại ý số 2.

Vậy rốt cuộc Business là để có lợi nhuận. Là để cái Balance Sheet của Business dương. Là để sau khi trừ tất cả các thể loại chi phí rồi đầu tư thì vẫn còn khoản tiền dư ra. Đây chính là cái mà bất cứ một Business Owner và Founder nào cũng quan tâm. Đấy là cái duy nhất họ tập trung vào.

“Ôi không chị ơi, sếp em chỉ quan tâm tới scale với grow rồi expand thôi, không quan gì tới lợi nhuận đâu chị?”

Ủa, thế mục tiêu của việc scale hay grow hay expand ấy sau cùng cũng là lợi nhuận chứ. Không quan tâm tới lợi nhuận thì họ làm mấy cái đó để làm gì? Cho vui chăng? Không lợi nhuận mà toàn làm ăn thua lỗ lấy tiền đâu ra mà scale với grow với expand. Please think deeply!

Marketer cần làm gì đây?

Với bản thân là một Marketer khi tiếp cận Marketing và trình bày Idea với sếp, bạn cũng phải chắc chắn cái Idea của mình có mang tiền về cho Business.

Bạn không thể cứ trình bày với sếp một ý tưởng thấy hay ho, thấy sáng tạo và kỳ vọng sếp sẽ đồng ý. Họ không đồng ý là vì bản thân họ không nhìn thấy được cái Idea đó giúp “drive revenue và profit” ra sao. Không phải họ ghét bạn. Cũng không phải lúc nào cũng đều là do họ không hiểu về Marketing.

Đúng, có trường hợp do sếp không hiểu Marketing đấy, nhưng như thế họ mới thuê bạn về chứ, bạn là Marketer nhiệm vụ của bạn là phải làm cho sếp hiểu lợi ích của Marketing và khiến cho họ gật đầu.

“Em có nói với sếp rồi, em nói rõ ROAS, AOV rồi CAC này kia mà sếp cũng đâu có duyệt.”

Please, mấy cái ROAS rồi CAC này kia nó ảo lắm bạn ơi. Tự hỏi bản thân bạn lấy mấy cái con số đó ở đâu ra, bạn tự tính tay dựa trên mấy con số được show ra trên Meta, Google hay Shopify? Bạn có chắc chắn mấy cái con số trên Platform là chính xác không? Bạn có đặt mình vào vị trí của sếp là họ có quan tâm gì đến ROAS và CAC không? Cái họ quan tâm đầu tiên trên hết là PROFIT. Là mỗi đơn hàng thu được sau khi trừ đủ tất cả các chi phí thì có lợi nhuận không, có “make money” không, chứ không phải số click, số impression… Put yourself in your boss’s shoes and speak his language!

“Nhưng chị ơi, em làm Marketing, em không hiểu về số má, em thiên về sáng tạo chị ạ.”

Không vấn đề gì! Nhưng nếu vẫn nghĩ như này thì bạn không thể nào mà “stand out” được. Cái suy nghĩ này là suy nghĩ truyền thống, là suy nghĩ từ xưa tới giờ, là suy nghĩ của phần lớn Marketer, những người mà chỉ tập trung vào Marketing. Còn một Modern Marketer, người thực sự muốn tạo ra impact lớn cho Business đang làm, muốn được phát triển, có những cơ hội lớn trong sự nghiệp và khác biệt hóa bản thân thì bắt buộc phải hiểu về Finance. Mà muốn hiểu thì phải bỏ công sẵn sàng để rèn luyện. Chẳng ai bẩm sinh ra đời mà đã hiểu tài chính (mà nếu có thì chắc cũng hiếm lắm). Cái gì cũng phải lửa thử vàng gian nan thử sức mới đạt được.

Marketer không cần phải trở thành một chuyên gia tài chính, nhưng bạn cần biết cách đọc và hiểu các con số tài chính. Thử tưởng tượng nếu một ngày bạn được yêu cầu cắt giảm 10% ngân sách Marketing, bạn sẽ làm thế nào để tối ưu hóa mà không ảnh hưởng đến kết quả? Nếu bạn hiểu rõ tác động của mỗi đồng bạn chi tiêu, bạn sẽ biết cách điều chỉnh một cách hợp lý mà vẫn đảm bảo mang lại doanh thu và lợi nhuận.

Hôm trước sếp mình chia sẻ với mình như thế này:

Sếp khuyến khích bản thân các Marketer phải hiểu về Finance, phải nắm được mỗi một Marketing Activity sẽ có tác động tới Bottom Line như thế nào. Chỉ khi Marketer lấy Finance làm nền tảng thì mới đưa ra được những chiến lược Marketing thực tế và hiệu quả. Trong thời buổi cạnh tranh hiện nay, Business không có dư tiền cho những Idea mà chẳng biết có Outcome ra sao. Họ phải thực sự thận trọng trong mỗi bước đi để không lãng phí tiền bạc và thời gian. Nếu một Marketer luôn đặt mình vào vị trí của Business Owner và đưa ra những quyết định Finance-Driven thì sẽ càng được tín nhiệm và được tham gia sâu vào các Decision-Making Process. Đấy là cách để Marketer có sự phát triển và không bao giờ sợ không có cơ hội.

Mình thích cách mà Preston, Co-Founder của Chubbies, nhấn mạnh dưới đây: Modern Marketer is half CMO and half CFO.

Đọc full bài chia sẻ của Preston trên LinkedIn

Bạn có thấy khắp nơi trên Threads rồi Facebook, nhiều người cứ than vãn Marketing bây giờ cạnh tranh, ai cũng muốn làm Marketing rồi xin mãi không được việc hay làm mãi lương vẫn thấp…. Cái này chỉ xảy ra với “Average Marketer” thôi. Đừng bị phân tán bởi mấy bài viết như này. Thời gian bạn tham gia vào các câu chuyện than vãn như vậy thì tốt hơn là đầu tư vào bản thân, liên tục upgrade, hiểu về Martech, Consumer Behaviors, học về Finance, tiếp cận với các tài nguyên làm Marketing đúng đắn…. thì tốt hơn đó.

Trong thời gian tới, mình sẽ chia sẻ thêm về Finance trong Ecom Business, hy vọng sẽ có ích cho bạn nhé. Đây cũng là mục tiêu cốt lõi cho Tự Học Marketing Cùng Mình — không ngừng chia sẻ những gì mình đã và đang học để giúp đỡ các bạn tiếp cận với tư tưởng làm Marketing hiện đại, đúng đắn, để nâng cấp Skill và mở đường cho các cơ hội nghề nghiệp tốt đẹp.

Đón đọc nha!

---

☘️ Về Boost Corner

Boost Corner sẽ là một chuyên mục mới trên Newsletter. Cứ mỗi 2 tuần một lần sẽ có một bản tin Boost Corner nơi mình chia sẻ cho bạn những nội dung thêm, chẳng hạn:

• Các bài viết, podcast, YouTube video,…. mà mình đã nghe được và mình biết sẽ có ích cho các bạn làm Digital. Mình nghe rất nhiều nên sẽ có nhiều thứ để share với bạn.

• Những thứ nhỏ nhỏ mình học được hàng ngày, từ nơi làm việc lẫn các chiêm nghiệm cá nhân mà mình nghĩ sẽ truyền cảm hứng cho bạn. Mình cũng đang rèn luyện thôi, share to be shared and to be inspired.

• Các ý tưởng nào đó thú vị, hoặc bất cứ điều gì khác mà mình nghĩ có thể có ích cho những người làm Marketer chúng mình.

• Cập nhật cá nhân chẳng hạn, phòng khi có gì đó bạn muốn biết ;)

📖 Mình đọc gì hai tuần vừa rồi?

Nếu muốn đọc thêm về xu hướng vì sao Marketer cần phải hiểu về Finance thì bạn có thể đọc hai bài viết dưới đây từ MarketingWeek:

• Marketers can unlock budget by being finance friendly

• It’s time for marketers to speak the language of finance, not the other way round

🎧 Mình nghe gì hai tuần vừa rồi?

• The Skin Bar: How Samantha Appell Opened 9 Skin Care Clinic, Making -Figures, in Just 4 Years

• How Stone Arrow Jewellery Achieved 20% YoY With Loyalty Schemes and Email Marketing

• Maximizing Google Ads Profitability — Aligning Campaigns with Unite Economics

❓ Muốn hỏi gì mình chăng?

Nếu có bất cứ câu hỏi hay request nào cho mình thì bạn cứ thoải mái điền Form này hoặc để dưới bình luận nhé. Cám ơn bạn nhiều.