10 tip viết lách của mình, kế hoạch nội dung cho năm 2025 và vài thay đổi của Newsletter
Newsletter tròn 100 bài viết, mình quyết định giảm phí Newsletter xuống $5 và vài cập nhật khác ;)
Bài viết đầu tiên trên Newsletter Tự Học Marketing Cùng Mình được đăng vào 13/02 năm nay, đến hôm nay sau gần 10 tháng, Newsletter đã có tròn trịa 100 bài viết. Phần lớn mình đăng 2 bài/tuần; nhưng có tuần mình đăng hơn. Nhưng cũng chưa bao giờ nghĩ là đạt con số 100 nhanh đến thế. Thời gian đúng là thấm thoắt thoi đưa. ;)
Nhân cái mốc lớn lao này, mình quyết định chia sẻ một vài kinh nghiệm viết lách và phát triển Newsletter trên Substack. Cũng không có gì nhiều, nhưng mình hy vọng những gì mình viết ra dưới đây sẽ có ích cho bạn nào đang lên kế hoạch gây dựng một Newsletter hoặc luyện kỹ năng viết vào năm 2025 nhé. Phần sau của bài mình cũng sẽ tiết lộ một vài thay đổi lớn của Newsletter trong năm tới, đặc biệt là giảm phí Subscription theo mong muốn của nhiều bạn.
10 kinh nghiệm viết lách của mình sau khi viết 100 bài trên Newsletter Tự Học Marketing Cùng Mình
Các Tip dưới đây không theo thứ tự nào cả nha. Mình viết theo mạch cảm xúc thôi.
1. Cứ bắt đầu đi, đừng có nghĩ nhiều.
Nếu đã muốn viết thì viết ngay bây giờ (hoặc ngay sau khi đọc xong bài này của mình!). Không có nghĩ ngợi gì nhiều. Không có sợ người ta chê… Bạn đăng bài viết lên, trừ khi bạn share cho ai đó, còn không chẳng có chuyện cả thế giới ngay lập tức nhảy vô đọc bài của bạn đâu. Cho nên bớt nghĩ nhiều lại. Thích là viết.
“Em thích viết lắm nhưng em không biết viết cái gì!” Bây giờ mình hỏi bạn một câu hỏi, giả dụ bạn có nhiều tiền, nhưng không biết tiêu vào cái gì. Người ta sẽ giới thiệu bạn đến chỗ này chỗ kia hay ho, bạn sẽ phải đến đó nhìn ngắm coi sao đúng không? Tương tự, giả dụ bạn nói em thích xem phim lắm, nhưng chẳng biết xem gì. Người ta giới thiệu bạn phim này phim kia, bạn cũng phải mở ra lướt lướt, tua tua hoặc đọc review này kia xem sao rồi mới quyết định thích hay không, đúng không? Cũng như vậy, khi thích viết mà không biết viết cái gì thì lời khuyên của mình là:
ngồi liệt kê ra vài chủ đề nào đó mà khiến bạn hứng thú, chí ít là có sự tò mò, cảm thấy thú vị…
nếu bí quá kiểu không thể nghĩ ra bản thân thích gì thì hỏi những người bạn quen biết, đáng tin cậy, hiểu bạn, hỏi xem thấy bạn hợp với cái gì, có thế mạnh hiểu biết và có thể viết cái gì…
Làm một trong hai cái này hoặc cả hai cái này rồi bắt tay vào viết các chủ đề đã tìm ra. Cứ phải ngồi xuống gõ bàn phím ra chữ thật sự một vài lần thì mới biết được mình có sự hào hứng với cái gì. Chứ chỉ ngồi một chỗ ôm đầu và than thở “em thích viết lắm nhưng không biết viết cái gì” thì chẳng ai có thể giúp được.
Stop overthinking and start writing.
2. Muốn viết lâu dài, trước hết hãy viết cho chính bạn.
Mình đọc nhiều bài viết của các bạn Solopreneur khuyên là viết Content thì viết cho độc giả này kia, làm nào để khiến họ hứng thú, đọc một câu xong phải muốn đọc câu thứ hai… Xuyên suốt các bài viết đã được đăng, mình cũng luôn nhấn mạnh việc Brand và Marketer phải luôn nỗ lực đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng của Target Audience.
Tuy nhiên, mình không áp dụng nguyên tắc trên với Newsletter Tự học Marketing Cùng Mình. Bởi mình không xem Newsletter là một công cụ Marketing, Personal Branding hay kiếm thu nhập thụ động. Mình viết trước hết với mục đích rèn luyện kiến thức của bản thân và sau nữa là chia sẻ với những người có cùng Mindset làm Marketing như mình.
Cách tiếp cận này phù hợp với mình và nó là động lực để mình nghiêm túc, chỉnh chu và cẩn thận trong những gì mà mình viết ra và gửi đến các bạn. Nó cũng là lý do vì sao mình có thể kiên trì đăng 2 bài mỗi tuần, kể cả có những bài lên đến hơn 9000 từ. Khi bạn viết thứ gì đó mà làm lợi cho bản thân bạn, bạn sẽ làm nó với điều tốt nhất. Và còn gì tuyệt vời hơn, khi sự tốt nhất đó lại được chia sẻ ra với những người khác nữa, phải không?
Mình không sợ có độc giả nghĩ là “chị chỉ viết những chủ đề chị thích thì ai thèm đọc” hay “các chủ đề chẳng ăn nhập gì với thị trường Việt Nam” hay “các thuật ngữ khó hiểu, chẳng nghe thấy bao giờ” hay là “viết ra chỉ cho mình chị đọc thì viết làm gì”… Mình tin rằng những gì mình đã chia sẻ đã có ích cho ít nhất một trong số các bạn, cho nên những nhận xét này hoàn toàn không làm mình nhụt chí chút nào. Ngược lại, càng làm mình hiểu đó không phải là những người mình muốn hướng đến.
Làm sao làm hài lòng tất cả mọi người được đúng không? Mình đã từng nói rõ hơn qua Note dưới:
Xin phép 10 giây quảng cáo: Nếu bạn đang làm Marketing cho thị trường Mỹ/Úc/Anh, làm cho Brand bán trên Shopify, hoặc có mục tiêu tìm được Job ở công ty nước ngoài trong năm sau, thì mình tin chắc 100% Newsletter của mình rất có ích cho bạn. ;)
3. Viết như thể bạn chỉ có duy nhất hai độc giả.
Một độc giả là chính bạn và một độc giả khác là một người nào đó. Đây luôn là nguyên tắc viết của mình.
Từ hồi mình lập Blog Form Your Soul năm 2017, mình cũng có một suy nghĩ như vậy. Cho dù chỉ có một độc giả đọc bài của mình hàng tuần thì mình vẫn cứ viết. Tuy có lúc lên xuống thất thường do chuyển sang Úc rồi cuộc sống bận rộn nơi xứ lạ, mình vẫn duy trì được Blog trong khoảng gần 5 năm liền trước khi quyết định dừng lại hoàn toàn. Đến bây giờ là Newsletter Tự Học Marketing Cùng Mình, vẫn cùng một nguyên tắc ấy, và sau gần 10 tháng, mình đã đăng được 100 bài.
Nếu tập trung quá nhiều vào con số Subscriber hay Follower, bạn sẽ dễ bị phân tán và ám ảnh. Vậy thì hãy bỏ qua nó và nghĩ rằng bạn đang chỉ có hai Subscriber thôi — mãi mãi vẫn chỉ có hai người độc giả đó. Đừng nghĩ nhiều nữa mà hãy dồn sức vào việc viết lách mà thôi.
4. Viết tốt hơn bất cứ ai đã từng xuất bản bài viết cùng chủ đề.
Không ít bạn từng nói với mình kiểu có hàng trăm, hàng nghìn Newsletter ngoài kia, làm sao có chỗ đứng cho những gì em viết nữa… làm sao em cạnh tranh được… ai còn đọc những gì em viết… chủ đề quá cũ rồi…
Thứ nhất, bạn có biết năm 2017, khi mình vừa có ý tưởng dịch nội dung về chủ đề cuộc sống và lập Blog Form Your Soul, bạn có biết 100% mọi người đều bảo mình “hâm” không? Nhưng mà mình vẫn cứ làm, vì mình viết đâu phải để kiếm tiền hay gì đâu mà sợ không ai đọc. Mình viết là để rèn luyện kỹ năng đọc tiếng Anh, dịch tiếng Anh và viết lách cho mình mà. Quay lại Tip số 2 ở trên nhé.
Thứ hai, đúng vậy, nội dung giờ cứ gọi là mênh mông, nhưng mình dám chắc với bạn rất nhiều trong số đó chỉ là tam sao thất bản từ một bài nào đó mà thôi. Chưa kể thông tin, kiến thức còn cũ kỹ, đã lạc hậu, không còn phù hợp thời thế nữa. Mỗi người có một câu chuyện, một trải nghiệm, một góc nhìn khác nhau — cùng một chủ đề nhưng được viết dưới nhân sinh quan của bạn sẽ khác với người khác viết. Luôn luôn có chỗ cho những bài viết có hàm lượng chất xám cao, giàu tính trải nghiệm. Cho nên, miễn là bạn cống hiến hết sức mình trong từng con chữ thì sẽ luôn nhận được phần thưởng xứng đáng.
Trong một bài viết trước đây khi mình giải thích vì sao Newsletter THMCM không hoàn toàn miễn phí, mình đã từng nhấn mạnh nội dung được chia sẻ trên Newsletter là tâm huyết đến từ trải nghiệm của cá nhân mình — từ trước tới giờ. Mình dám tự tin là cực kỳ hiếm, nếu không nói là không có một Marketer Việt nào chia sẻ những nội dung tương tự như mình. Mình cũng đã làm rõ, với một bài viết, nhất là các bài chuyên sâu mình đã phải mất rất nhiều tiếng đồng hồ — đúng nghĩa vậy đó — để hệ thống lại cái mình biết rồi nghiên cứu thêm, với mục đích tạo ra được những nội dung thực sự giá trị cho các bạn Marketer Việt Nam mình.
Hồi mình viết bài về Brand và Branding, mình biết có quá nhiều người nói về hai thuật ngữ này, từ Google tới Facebook tới Threads. Nhưng mình vẫn dành công sức viết một bài riêng về nó, nhưng thêm tính mới cho bài bằng cách làm rõ 4 khái niệm Brand, Branding, Brand Marketing, Brand Building; cộng thêm làm rõ các góc nhìn sai lầm; giải thích mối quan hệ giữa Performance Marketing và Brand Building; và đưa ra một vài chỉ số để đánh giá ROI của Brand Building trong Ecommerce. Bài viết nhận được rất nhiều sự khích lệ của các bạn làm mình cực kỳ vui luôn.
Mình không có sợ không có người đọc. Mình chỉ sợ cái mình viết ra không có cơ sở, thiếu sự chính xác khiến độc giả của mình cũng hiểu sai mà thôi.
5. Không ngừng nâng cấp chuyên môn.
Mình viết về Digital Marketing và Ecommerce, có chạm tới một chút về mảng SaaS nữa — tất cả đều gắn liền với công việc Full-time mình đang làm, cũng đều là những chủ đề mình cực kỳ say mê.
Mình đọc và nghe liên tục mỗi ngày. Mình cũng follow nhiều Expert trên LinkedIn. Thử nghiệm những gì mình học được vào công việc. Suy ngẫm, chiêm nghiệm, phân tích… để xem xét các nguồn thông tin mình thu nạp. Nhờ lặp lại những hoạt động này mà chuyên môn mình tăng lên rất nhanh, và đấy cũng là nền tảng để giúp mình luôn có ý tưởng, mang tính mới vào từng bài viết.
Mình khuyến khích bạn nếu thực sự đam mê với điều gì, hãy cứ đầu tư vào nó. Sẽ cực kỳ có ích cho việc viết lách của bạn đó. Đừng có sợ viết mấy bài đầu không hay — miễn là bạn có nhiều thứ hay ho để chia sẻ thì cứ viết mỗi ngày thể nào kỹ năng viết cũng lên thôi.
6. Nếu bạn muốn bài viết có tính chân thực (authentic) thì đừng dùng AI để viết bài.
AI có nhiều cái lợi. Mình cũng sử dụng AI cho việc research. Nhưng mình không dùng AI để viết bài. Những gì mình chia sẻ trên Newsletter này là từng câu từng chữ mình lọ mọ ra hàng đêm để gửi đến bạn.
Mình rất thích sự chân thực, rất coi trọng sự chân thực và luôn cố gắng để rèn luyện bản tính này cho cá nhân mình. Cho nên với việc viết lách, mình cũng muốn đặt Authenticity lên hàng đầu. Mấy nay gửi khảo sát đến các bạn độc giả, có bạn để lại Feedback rằng yêu thích Newsletter vì tính Authentic trong nội dung mình chia sẻ làm mình vui lắm.
Tính chân thực được thể hiện ra sao? Đó là mình chỉ chia sẻ điều mình biết. Mình chỉ viết điều mình đã hiểu, đã làm, hoặc đã được trải nghiệm. Mình sẽ không viết điều mà mình chưa làm bao giờ. Ví dụ, mình không rành về TikTok nên bạn sẽ không bao giờ nhìn thấy bài viết về TikTok trên Newsletter này. Mình cũng không rành về thị trường Việt Nam cho nên rất khó cho mình để viết. Nếu mà mình cố viết thì bạn sẽ đoán ra ngay là mình đọc từ đâu đó rồi tổng hợp lại mà thôi, điều mà mình không muốn làm.
Cái gì đã không muốn làm, hoặc không có đam mê để làm thì nào đi lâu dài được.
7. Con số Subscriber chỉ là nửa thực nửa ảo mà thôi.
Dưới đây là sự tăng trưởng Subscriber của Newsletter trong 90 ngày vừa qua. Bạn sẽ thấy biểu đồ có chút phất lên như diều gặp gió rồi chạm đáy không phanh. ;)
Vì sao có sự khập khiễng này?
Mình đã từng chia sẻ cách đây vài tháng mình thử nghiệm với Threads. Đăng bài mỗi ngày, cố gắng đều đặn. Nói chung cũng gọi là có sự tâm huyết chút ít. Mình nhớ không nhầm thì mình có khoảng hơn 4000 Follower. Thời điểm ấy, con số Subscriber trên Newsletter tăng chóng mặt, từ chỗ có hơn 250 mà mình tăng lên tận hơn 4000. Nhưng mình nhận ra, con số không hề có nhiều ý nghĩa. Nhiều bạn đăng ký nhưng không hề đọc hoặc rất hiếm khi đọc. Lý do có thể đa dạng, và một trong số đó chắc là thấy nội dung của mình không hợp với các bạn.
Vậy nên, mình đã quyết định thanh lọc. Mình đã quyết định remove các bạn khỏi Newsletter để tránh việc mình cứ gửi Email thông báo bài viết đến mà không đúng với cái các bạn cần, làm phiền Inbox của các bạn. Và thế là từ chỗ mấy ngàn Subscriber, tới ngày 29/09, Newsletter chỉ còn 75 bạn đọc mà thôi.
Mình có buồn không? Nếu nói không thì không thành thật. Nếu nói buồn nhiều thì cũng không thành thật luôn. Vì nếu đã buồn nhiều thì mình đã tìm cách grow lại. Mình chỉ buồn xíu xíu rồi thôi. Mình quyết định chỉ tập trung vào viết nội dung chất lượng và chia sẻ thứ mình thích. Còn việc tăng thêm bạn đọc sẽ để tự nhiên, thông qua Google hoặc Substack App.
Rồi, nhìn lại biểu đồ trên, bạn thấy từ sau ngày 29/09, Subscriber đã bắt đầu tăng lại. Chậm chạp ở những tuần đầu nhưng đã tốt hơn thời gian gần đây. Tính đến thời điểm mình đang viết bài này, Newsletter có 592 Subscriber (bao gồm cả Paid Subscriber lẫn Free Subscriber). Mình chẳng có promote gì đi đâu hết, cứ tập trung viết mà thôi đó. ;)
8. Nhận thông báo (notification) có chọn lọc.
Ngay từ khi mở Newsletter trên Substack này, mình luôn tắt hết các thông báo có bạn hủy đăng ký Newsletter.
Bạn nào đã không còn thấy Newsletter có ích thì sẽ chủ động hủy đăng ký. Đấy là điều tự nhiên, không có gì lo lắng cả. Bạn cũng không cần phải nhận Update hay phải theo dõi con số này hàng ngày làm gì. Mình không quá quan trọng việc Growth cho nên mình lựa chọn turn off.
Ngoài ra, có bạn hủy đăng ký dễ tạo cảm xúc không vui, gây phân tán tư tưởng. Nếu bạn dễ bị ảnh hưởng thì tốt nhất không nên để ý.
9. Kiên trì viết, bền bỉ viết và duy trì chất lượng.
Gần như mọi thứ trên Newsletter, mình đều cố gắng giữ thật đơn giản. Mình cũng tạo ảnh Cover cho mỗi bài viết chỉ hai màu đen và trắng, lắm lúc chỉ là một hình minh họa từ Canva mà thôi. Cho nên mình không mất thời gian design gì. Mình dồn sự tập trung vào nội dung bài viết.
Sau khi Newsletter ổn định được khoảng 2 tháng, mình bắt đầu duy trì thói quen đăng 2 bài/mỗi tuần. Mình cứ làm như vậy cho đến hiện tại.
Đấy là cách mình kiên trì viết, bền bỉ viết và duy trì chất lượng.
“Things that don’t matter: your design, your title, your strategy, your growth plan, vision . . . most things. Things that matter: quality, consistency.”
Lenny Rachitsky - Author of Lenny's Newsletter
10. Hành trình 100 bài viết này không phải là màu hồng.
Bạn có tin mình đã phải đấu tranh thật sự để duy trì việc viết lách Newsletter này không? Những ngày đầu, chồng mình không đồng ý để mình viết, vì thấy mất quá nhiều thời gian. Có hôm còn ngủ rất muộn để hoàn thành bài, sáng mai lại phải đi làm. Mình đã phải thuyết phục chồng mình nhiều lần, đủ mọi cách, rằng mình thích viết lắm, và nó mang lại cho mình niềm vui thực sự. Năn nỉ mãi rồi chồng mình cũng ủng hộ. ;)
Ảnh GIF dưới đây phải nói mô tả chính xác việc “chạy deadline” bài viết của mình. Có những hôm hết sức bận rộn ở công ty, lại nghĩ tới mai đã là thứ 3… mai đã là thứ 5 đến lịch đăng bài rồi mà còn chưa có chữ nào. Tối về lại cặm cụi lọ mọ gõ từng con chữ. Mấy hôm mình ngồi vào bàn là phải có ngay cốc cafe để duy trì sự tỉnh táo. ;)
Nói vậy, tuy mệt nhưng mà vui. Mình coi việc viết lách trên Newsletter là một niềm vui thật sự. Là một cách rèn luyện bản thân mình, chia sẻ những điều mình biết và học hỏi được từ nước ngoài cho nhiều bạn cùng làm mảng Digital Marketing ở Việt Nam. Không gì có thể so sánh được với ý nghĩa đằng sau nó.
Một vài cập nhật của Newsletter trong năm 2025
Mấy ngày qua mình có gửi đi một khảo sát tới tất cả các độc giả của Newsletter. Cám ơn bạn thật nhiều vì đã tham gia và chia sẻ suy nghĩ của bạn cho mình. Dựa trên những gì các bạn đã góp ý, cộng thêm định hướng của mình, tất cả gắn chặt với các nền tảng của Newsletter ở trên, mình đã quyết định sẽ có vài thay đổi nhỏ cho Newsletter như dưới đây nhé:
1. Những thứ không thay đổi:
Tự Học Marketing Cùng Mình vẫn là Paid Only Newsletter.
Mình vẫn sẽ đăng hai bài viết mỗi tuần.
2. Những thứ thay đổi:
Bản trả phí của Newsletter sẽ giảm từ 7 USD xuống còn 5 USD (khoảng 127,000 VNĐ) mỗi tháng. Mục đích của sự giảm này là giúp nhiều bạn có thể truy cập vào các nội dung trên Newsletter. Đây cũng là mức phí mà nhiều bạn vote nhất. Mình không thể để Newsletter của mình miễn phí được vì vài lý do rất quan trọng, mặc dù mình không sử dụng Newsletter là nguồn thu nhập.
Mình sẽ cắt giảm độ dài các bài viết. Không viết quá dài (4, 5 nghìn từ, có lúc lên đến hơn 9 nghìn từ) như trước nữa. Mình sẽ cố gắng duy trì trong khoảng 1000 đến 2000 từ/bài viết. Mục đích cũng là để giảm áp lực viết do công việc của mình đang ngày càng bận rộn hơn.
Không có nhiều hứng thú với Boost Corners cho nên mình quyết định sẽ không mở Topic Boost Corners nữa.
3. Định hướng nội dung trên Newsletter
Các nội dung mình sẽ tập trung nhiều vào năm 2025 sẽ như dưới đây (nhưng không giới hạn):
Case study (chủ đề được vote nhiều nhất)
Kiến thức Digital Marketing nền tảng
Customer Behaviors
Email Marketing
Career Tips
Paid Ads
Data Analytics
Các bài về SaaS
Trường phái “marketing ít tốn kém mà hiệu quả”
Retention Marketing (Referral, Affiliate… liên quan đến Retention)
Những chủ đề khác mà mình thấy thú vị mà có ích cho bạn
Mình sẽ đi theo hướng tập trung vào D2C Ecommerce và sẽ mở rộng sang SaaS trong năm tới. Tuy nhiên, mình có lưu ý này nhé:
Mình không chia sẻ về TikTok
Mình không chia sẻ về thị trường Việt Nam
Mình không chia sẻ bán hàng Marketplace
Tuy mình có biết về Dropship và POD, nhưng đây không còn là trọng tâm của mình. Mình vẫn sẽ viết nếu như có nội dung phù hợp.
Mình không có kinh nghiệm gì về TikTok. Mình cũng không làm ở thị trường Việt Nam. Thành ra, rất khó cho mình để viết. Mình xin lỗi nếu như điều này không đáp ứng được kỳ vọng của bạn nhé.
Lời cuối cùng, cám ơn bạn nhiều lắm!
Newsletter này không thể đi xa đến bây giờ nếu không có bạn. Mình cũng không thể duy trì đam mê này nếu không có sự ủng hộ của bạn. Mình rất biết ơn và trân trọng sự khích lệ của tất cả các bạn — bằng đủ mọi cách. Hy vọng trong năm 2025 chúng ta sẽ cùng nhau học hỏi và phát triển nghề xa hơn nha!
Cảm ơn chị vì bài viết rất truyền cảm hứng này ạ.
Em biết đến bản tin của chị từ lâu, lúc đó mới gia nhập substack bắt đầu viết lách nhưng chưa đọc bài nào vì chủ đề c viết chưa phải điều e quan tâm.
Tuy nhiên có những chia sẻ của chị về chuyện viết hay những tư duy liên quan, khiến e rất đồng cảm và thấy bóng dáng bản thân trong đó, kiểu nghĩ nhiều, để ý follow và trồi sụt tinh thần vì nó.
Đây là bài đầu tiên em đọc chậm và rất đồng ý về những ý liên quan tới viết lách cho người mới bắt đầu, dù coi viết trên substack là công cụ marketing hay không.
Cứ viết thôi, ít nhất ghi dấu và để lại di sản cho đời :D
Một lần nữa, cảm ơn chị rất nhiều ạ ^^
Cùng là một người viết trên Substack liên tục trong một khoảng thời gian, em rất relate với những bài học chị chia sẻ ạ 💚